Historia ksiąg metrykalnych naszej parafii.
Parafia Wniebowzięcia NMP w Raniżowie posiada obecnie akta parafialne od 1786 roku. Starsze księgi zawierające metryki całej ówczesnej parafii z lat 1656-1818 zostały przekazane do Archiwum Diecezjalnego w Przemyślu zgodnie z rozporządzeniem wydanym w 1927 r. przez bp A. Nowaka, „w którym wzywał rządców parafii, by do archiwum przesyłali „stare dokumenty, księgi i akta, jakie znajdują się na plebanji lub w kościele, a do urzędowania w kancelarji parafjalnej nie są już potrzebne”. Rozporządzeniu podlegały wszelkie dokumenty pergaminowe i papierowe, metryki, wizytacje, rachunki kwerendy, akta grodzkie i ziemskie itp. sprzed roku 1772. W dalszej jego części informowano proboszczów, że przesłanie ich pozwoli na fachową konserwację, a przede wszystkim na zabezpieczenie przed zniszczeniem, przy czym miały być one traktowane jako depozyt, z którego właściciele będą mogli skorzystać w pierwszej kolejności. (…) Dzięki tej stanowczej interwencji przemyskich władz diecezjalnych tylko w latach 1927–1928 archiwum wzbogaciło się o 933 księgi pozyskane z parafii oraz 62 pergaminy.”[1]
„Księgi metrykalne zebrane przez ks. dr Kwolka zostały w 1940 roku wraz z całym archiwum diecezji przemyskiej zrabowane przez sowietów. Umieszczone we Lwowie miały trafić na makulaturę, lecz zajęcie miasta w 1941 przez Niemców uniemożliwiło to. Zostały włączone do zasobu Archiwum we Lwowie a następnie około 1942/3 do Metrikenstelle Lamberg. Na rozkaz dr Randta wysłano je 21 marca 1944 do Sippenstelle Krakau gdzie dotarły bez strat (inne akta Metrikenstelle Lamberg w maju 1944 wywieziono do Rabki a jesienią 1944 do Brzegu gdzie przetrwały wojnę). Akta z Metrikenstelle Krakau końcem sierpnia 1944 wywieziono prawdopodobnie w Sudety (Jannowitz) a następnie w marcu 1945 prawdopodobnie do Coburga w Bawarii a stamtąd pod koniec wojny (kwiecień 1945) prawdopodobnie do Norymbergi. Tam ślad się urywa. Prawie wszystkie księgi metrykalne staropolskie będące przed 1939 w archiwum diecezjalnym są obecnie zaginione.”[2]
Poniższa lista dotyczy ksiąg, które jeszcze niecałe sto lat temu były w posiadaniu parafii Raniżów (dotyczyły również mieszkańców obecnych parafii Spie, Woli Raniżowskiej, Woli Rusinowskiej):
Raniżów – chrzty – 1656-1658
Raniżów – chrzty – 1665
Raniżów – chrzty – 1676-1688
Raniżów – małżeństwa – 1677?-1689
Raniżów – chrzty – 1688-1711
Raniżów – małżeństwa – 1697-1711
Raniżów – chrzty – 1747-1764
Raniżów – chrzty – 1764-1782
Raniżów – chrzty – 1782-1791
Raniżów – małżeństwa – 1747-1783
Raniżów – małżeństwa –1782-1802
Raniżów – zgony – 1724-1776
Raniżów – zgony – 1776-1783
Raniżów – zgony – 1782-1818
Raniżów – zapowiedzi przedślubne – 1824-1850
Jedenaście tomów jest obecnie uznawane za bezpowrotnie zaginione (pozostały jedynie zapowiedzi przedślubne), natomiast Archiwum Archidiecezjalne w Przemyślu stara się o wpisanie ich na listę strat wojennych.

II. Digitalizacja
W odpowiedzi na stale rosnące zainteresowanie starymi księgami z naszego Archiwum Parafialnego następujące woluminy:
Urodzenia Małżeństwa Zgony od 1786 do 1813 Raniżów
UMZ 1828-1878 Raniżów
UMZ 1879-1920 Raniżów
UMZ 1786-1828 Staniszewskie
UMZ 1829-1877 Staniszewskie
UMZ 1878-1920 Staniszewskie
UMZ 1786-1827 Zielonka
UMZ 1828-1877 Zielonka
UMZ 1878-1920 Zielonka
zgodnie z zasadami RODO zostały zdigitalizowane oraz udostępnione do badań historycznych i genealogicznych pod adresem internetowym:
https://skanoteka.genealodzy.pl/id3144

III. Księgi z USC i Archiwum Państwowego w Rzeszowie

Księgi z lat 1890-1927 z Urzędu Stanu Cywilnego w Raniżowie zostały przekazane do Archiwum Państwowego w Rzeszowie, są dostępne pod adresami internetowymi:
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/136792
https://fotolubgens.lubgens.eu/index.php?/category/1233
Księgi zgodnie z RODO zostały również zeskanowane w USC w Raniżowie i dostępne do badań genealogicznych pod adresem internetowym:

https://fotolubgens.lubgens.eu/index.php?/category/1569
Osoby zainteresowane mogą również skorzystać z ogólnopolskiej bazy danych Geneteka, gdzie powyższe metryki są stale indeksowane (przepisywane):

https://geneteka.genealodzy.pl/index.php?op=gt&lang=pol&bdm=B&w=09pk&rid=3820&search_lastname=&search_name=&search_lastname2=&search_name2=&from_date=&to_date=

IV. Sąsiednie parafie
Dla osób poszukujących informacji genealogicznych przydatna będzie również wiadomość o opublikowaniu skanów ksiąg archiwalnych z okolicznych parafii:
- par. Spie
– par. Wola Raniżowska
- par. Majdan Królewski
- par. Komorów
- par. Huta Komorowska
- par. Krzątka
- par. Wola Rusinowska
- par. Stany
- par. Dzikowiec
- par. Lipnica
– par. Kopcie
– par. Nowy Nart
– par. Jata
– par. Jeżowe
– par. Wola Zarczycka
– par. Pysznica
– par. Racławice
– par. Zarzecze
– par. Nienadówka
https://skanoteka.genealodzy.pl/
https://fotolubgens.lubgens.eu/index.php?/categories
___________________
[1] Ksiądz doktor Jan Kwolek i jego zasługi dla archiwistyki kościelnej ROCZNIK PRZEMYSKI t. 57 HISTORIA z.1 (26) 2021 – ks. dr Marcin Kapłon
[2] Księgi metrykalne obecnie zaginione z terenu diecezji przemyskiej – dr. Michał Ciemała